۱. تمدن‌های باستانی (۳۰۰۰ تا ۵۰۰ پیش از میلاد(

• بین‌النهرین (سومر و بابل( :

نخستین شواهد باستان‌شناسی از سازه‌های شبیه توالت در شهر اوروک و بابل کشف شده است. این سازه‌ها حفره‌هایی بودند که به سیستم زهکشی ابتدایی متصل می‌شدند.

• تمدن سند (هند باستان – حدود ۲۶۰۰ پیش از میلاد):

در شهرهای باستانی موهنجودارو و هاراپا، خانه‌ها مجهز به اتاق‌های کوچک با سیستم زهکشی سفالی بودند. این یکی از نخستین نشانه‌های سیستم فاضلاب شهری در تاریخ است.

• مصر باستان:

اشراف و مقامات عالی‌رتبه، صندلی‌های سنگی یا چوبی داشتند که به ظروف سفالی برای جمع‌آوری فضولات متصل می‌شد.

۲. دوران کلاسیک (۵۰۰ پیش از میلاد تا ۵۰۰ میلادی)

• یونان باستان:

در شهرهای یونانی، توالت‌های عمومی با سیستم جریان آب ساده وجود داشت.

• امپراتوری روم:

رومی‌ها پیشگام ساخت توالت‌های عمومی (Latrines) با جریان مداوم آب بودند. این توالت‌ها به شبکه‌های فاضلاب پیشرفته‌ای مانند کلواکای ماکسیمای رم متصل می‌شدند.

روم باستان را می‌توان نخستین تمدنی دانست که مفهوم «توالت عمومی» و «سیستم فاضلاب شهری» را به‌طور گسترده اجرا کرد.

۳. قرون میانی (۵۰۰ تا ۱۵۰۰ میلادی)

• در اروپا پس از سقوط روم، بسیاری از سیستم‌های بهداشتی فراموش شدند.
• مردم از چاله‌های ساده (Pit Latrines) یا ظروف قابل‌حمل (Chamber Pots) استفاده می‌کردند.
• در قلعه‌ها، توالت‌ها به شکل برجستگی‌های سنگی (Garderobe) ساخته می‌شدند که فضولات را به خندق یا رودخانه هدایت می‌کردند.

۴. دوران مدرن اولیه (۱۵۰۰ تا ۱۸۰۰ میلادی)

• در این دوره، استفاده از ظروف قابل‌حمل در اروپا بسیار رایج بود.
• در قرن شانزدهم، جان هرینگتون (انگلیس، ۱۵۹۶) نخستین توالت مجهز به سیستم فلاش ابتدایی را اختراع کرد، اما این اختراع به‌طور گسترده استفاده نشد.

۵. دوران انقلاب صنعتی (قرن ۱۹) – نقطه عطف

• در اواخر قرن ۱۸ و اوایل قرن ۱۹، مخترعانی چون الکساندر کامینگز (۱۷۷۵) سیستم سیفون (S-trap) را توسعه دادند.
• در قرن ۱۹، با گسترش شهرنشینی و شیوع بیماری‌های واگیردار، دولت‌های اروپایی ایجاد شبکه فاضلاب شهری و توالت‌های استاندارد فرنگی را اجباری کردند.
• از این زمان، توالت‌های فرنگی امروزی با سیستم فلاش و چینی بهداشتی وارد خانه‌ها شدند.

۶. قرن ۲۰ تا امروز

• پیشرفت در فناوری‌های سرامیک، طراحی بهداشتی و صرفه‌جویی در مصرف آب، باعث تکامل توالت‌های امروزی شد.
• مدل‌های متنوع مانند یک‌تکه، دو‌تکه، والهنگ و توالت‌های هوشمند ژاپنی به بازار آمدند.
• امروزه توالت نه‌تنها وسیله‌ای برای بهداشت، بلکه بخشی از طراحی داخلی لوکس و فناوری‌های هوشمند محسوب می‌شود.

نتیجه‌گیری

از گودال‌های ساده تمدن‌های باستانی تا توالت‌های هوشمند امروزی، مسیر تکامل این وسیله حیاتی بازتابی از رشد تمدن، معماری و پزشکی بشر است.

می‌توان گفت که هر جهش در فناوری توالت، هم‌زمان با پیشرفت در بهداشت عمومی و معماری شهری رخ داده است.